Viêm gan siêu vi là bệnh gan thường gặp do các loại siêu vi. Sau thời điểm xâm nhập vào cơ thể người virus sẽ tìm đến gan, gây tổn thương viêm và làm hoại tử các tế bào gan. Đến nay, có ít nhất 6 dòng siêu vi gây viêm gan được xác định và được đặt tên là A, B, C, D, E, G. Bệnh viêm gan vì siêu vi nào gây ra sẽ mang tên của siêu vi đó. Từ thời Hippocrates, một dòng bệnh vàng da gây dịch, lây lan qua đường tiêu hóa đã được mô tả. Đến thế kỷ 17 và 18, những trận dịch viêm gan đầu tiên được ghi nhận ở Châu Âu, thường xảy ra ở những nơi tập trung đông người, điều kiện vệ sinh kém, lúc có chiến tranh... Khi ấy, một dòng siêu vi lây qua đường tiêu hóa là lý do gây bệnh đã được nghĩ tới. Năm 1973, bằng kính hiển vi điện tử, những nhà khoa học đã quan sát được siêu vi gây bệnh, đặt tên là siêu vi viêm gan A, hay đến chỗ là siêu vi A hoặc HAV (Hepatitis A virus). Ở nhiệt độ -20 độ C, virus siêu vi A có thể sống nhiều năm trên những vật dụng khô ráo, chỉ bị hủy diệt ở nhiệt độ sôi trong 5 phút. Virus Siêu vi A có thể xuất hiện nhiều ngày đến nhiều tuần bên trong sò, ốc, nước thải, đất cát, nước biển… mà vẫn giữ nguyên được tính lây nhiễm. Nhiều trận dịch viêm gan siêu vi A vì ăn phải hải sản nấu chưa chín đã được ghi nhận. Siêu vi A được tìm thấy nhiều nơi trên thế giới. Siêu vi lây nhiễm từ người sang người chủ yếu qua đường tiêu hóa, liên quan đến vệ sinh cá nhân; sống đông đúc, chật hẹp; vệ sinh thức ăn, môi trường kém. Phương tiện lây truyền là nước uống, sữa, bánh, hải sản, trái cây, thức ăn đông lạnh… Ở các nước đang phát triển , người bệnh nhiễm virus siêu vi A thường trong lứa tuổi nhi đồng và thường không có triệu chứng gì đặc biệt. Cùng với Trung Quốc, Ấn Độ, Nam Mỹ, châu Phi và những quốc gia khác trong vùng Đông Nam Á, Việt Nam được xếp vào vùng lưu hành cao của siêu vi viêm gan A. Khi xâm nhập vào cơ thể người khoảng 2- 4 tuần, siêu vi A có thể gây bệnh viêm gan siêu vi A. Đây là một bệnh nhiễm trùng cấp, thường kéo dài không quá 6 tháng, diễn tiến lành tính, tự giới hạn rồi tự khỏi bệnh. Biểu hiện của bệnh rất thất thường, đa số không có triệu chứng bất thường. Một ít trường hợp có triệu chứng điển hình với sốt (trước khi bị vàng da), mệt mỏi, buồn nôn, đau tức vùng bẹ sườn bên phải (bởi gan sưng to, đau), chán ăn, khó tiêu, vàng da, vàng mắt, tiểu sậm. Một số triệu chứng này sẽ kéo dài khoảng vài tuần rồi sẽ giảm dần và biến mất, bệnh nhân sẽ phục hồi hoàn toàn. Rất hiếm khi bệnh diễn tiến tối cấp với xuất huyết, hôn mê, vàng da niêm sậm, gan teo... gây tử vong chỉ trong vài ngày. Bệnh viêm gan siêu vi A hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu là các giải pháp điều trị hỗ trợ. Khi bệnh diễn tiến nặng, tối cấp, cần cho bệnh nhân nhập viện để điều trị hồi sức cấp cứu tích cực. Để phòng ngừa bệnh viêm gan siêu vi A, có thể vận dụng các tiêu chuẩn chung về phòng ngừa một số bệnh nhiễm trùng lây qua đường tiêu hóa. Cần rửa tay sạch trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, hoạt động thức ăn có nguyên nhân, xuất xứ rõ ràng được bảo đảm an toàn, vệ sinh trong làm ra, chế biến, bảo vệ… Việc chủ động tiêm chủng để tạo miễn dịch chống siêu vi cũng nên thực hiện để phòng tránh bệnh có hiệu nghiệm.
